ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ
Πρόκειται για μια χρόνια φλεγμονώδη πάθηση του δέρματος, κοινώς γνωστή και ως έκζεμα, αρκετά συνηθισμένη και επίπονη που εμφανίζεται συχνά στην ηλικία των 3 μηνών και συνεχίζεται μέχρι και την παιδική ηλικία. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να υποχωρήσει κατά την εφηβεία, ενώ κάποια άτομα τα «ακολουθεί» και στην ενήλικη ζωή τους. Σύμφωνα με έρευνες, το έκζεμα προσβάλλει ένα 10% με 30% του πληθυσμού, ενώ δε διακρίνει μεταξύ του ανδρικού και γυναικείου πληθυσμού. Κάποιες τροφές όπως οι ξηροί καρποί και τα γαλακτοκομικά προϊόντα καθώς και κάποιοι εξωτερικοί παράγοντες όπως ο καπνός και η γύρη, μπορούν να συντελέσουν στην εμφάνισή του ή να το χειροτερέψουν. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για πάθηση μη μεταδοτική, αλλά για μία πάθηση που ερχεται και φεύγει με περιόδους ύφεσης και έξαρσης.
ΕΚΖΕΜΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Βρέφη
Στα βρέφη το έκζεμα εμφανίζεται συνήθως ως ερυθρά και ξηρά εξανθήματα με μικρή απολέπιση στα σημεία αυτά κατά τους πρώτους μήνες της ζωής τους. Τα εξανθήματα μπορούν να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματός τους, πιο συχνά στα μάγουλα και στο τριχωτό της κεφαλής. Στην αρχή μπορεί μάλιστα να εμφανίσουν και φυσαλίδες.
Παιδική Ηλικία
Το έκζεμα κατά την παιδική ηλικία έως και την εφηβεία εμφανίζεται τις περισσότερες φορές εσωτερικά των χεριών και των ποδιών , καθώς και στον αυχένα και στους αστραγάλους. Με την πάροδο του χρόνου τα εξανθήματα μπορεί να γίνουν πιο σκούρα ή πιο ανοιχτά, ή πιο έντονα με φυσαλίδες, ενώ κάποιες φορές παρατηρείται και σκλήρυνση του δέρματος (λειχηνοποίηση). Το βασικό χαρακτηριστικό είναι η έντονη φαγούρα, γι αυτό και υπάρχει κίνδυνος κατά το ξύσιμο να προκληθούν επιμολύνσεις με μικρόβια (πρωτίστως σταφυλόκοκκους).
Ενήλικη Ζωή
Τα εξανθήματα εμφανίζονται συχνά στις πτυχές των αγκώνων και των γονάτων ή στον αυχένα και συνήθως καλύπτουν μεγάλο μέρος του σώματος. Μπορεί να είναι ιδιαίτερα εμφανή στο λαιμό, το πρόσωπο, και γύρω από τα μάτια. Στις περιοχές αυτές παρατηρείται ξηροδερμία, μόνιμη φαγούρα και υπάρχει επίσης κίνδυνος να προκληθούν δερματικές λοιμώξεις. Οι ενήλικες που ανέπτυξαν ατοπική δερματίτιδα ως παιδιά αλλά δεν βιώνουν πια την κατάσταση μπορεί να έχουν ακόμη ξηρό ή ευερέθιστο δέρμα, έκζεμα χεριών και βλεφάρων.
ΑΙΤΙΕΣ
Η συγκεκριμένη αιτία του εκζέματος παραμένει άγνωστη, ωστόσο αναπτύσσεται λόγω ενός συνδυασμού κληρονομικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Για παράδειγμα, ένα παιδί είναι πιο πιθανό να αναπτύξει έκζεμα εάν το έχει ο ένας γονέας και πιθανότητες αυξάνονται περαιτέρω έάν και οι δύο γονείς έχουν ατοπική νόσο.
Κάποιοι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε εμφάνιση εκζέματος, όπως οι παρακάτω:
Σαπούνια, απορρυπαντικά, σαμπουάν και αντησιπτικά που μπορεί να ερεθίσουν το δέρμα
Αλλεργιογόνα (ακάρεα της σκόνης, κατοικίδια ζώα, γύρη, μούχλα)
Βακτήρια, μήκυτες και ιοί.
Πολύ ζεστές και πολύ κρύες θερμοκρασίες, υψηλή και χαμηλή υγρασία και εφίδρωση από την άσκηση.
Τρόφιμα – γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά, ξηροί καρποί και σπόροι, προϊόντα σόγιας και σιτάρι.
Στρες (δεν αποτελει αιτία του εκζέματος αλλά μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα)
Ορμόνες (αυτό αφορά τις γυναίκες σε περιόδους που τα επίπεδα ορμονών τους αλλάζουν, όπως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και σε διάφορες φάσεις του εμμηνορροϊκού τους κύκλου)
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Στόχος της θεραπείας είναι να ανακουφίσει και να αποτρέψει τον κνησμό, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε λοίμωξη. Δεδομένου ότι η ασθένεια καθιστά το δέρμα ξηρό και με φαγούρα, συνιστούνται ειδικές λοσιόν και κρέμες για να κρατούν το δέρμα ενυδατωμένο και να αποτρέπεται η φαγούρα. Αυτά τα προϊόντα συνήθως εφαρμόζονται όταν το δέρμα είναι υγρό, όπως μετά το μπάνιο, για να βοηθήσει το δέρμα να διατηρήσει την υγρασία. Οι κρύες κομπρέσες και τα λουτρά μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση της φαγούρας. Η θεραπεία μπορεί επίσης να περιλαμβάνει κορτιζονούχες κρέμες και αλοιφές για τοπική χρήση ή κρέμες που ρυθμίζουν την ανοσία του δέρματος. Σε πιο δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να δοθούν αντισταμινικά, ενώ εάν υπάρχει ένδειξη επιμόλυνσης, χορηγούνται αντιβιοτικά.